معنا و مفهوم مدیریت سبز و اجرای آن در دستگاه های دولتی و سازمانها چیست؟
مدیریت سبز بکارگیری موثر و کارامد تمامی منابع مادی و انسانی برای هدایت و کنترل سازمان جهت نیل به اهداف زیست محیطی با سازماندهی و برنامه ریزی می باشد. همانگونه که ارسطو بدان اشاره می کند مدیر باید در تمام زمینه های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی و نظایر آن حضور داشته باشد و سازمانها با بهره مندی از مفاهیم و شاخص های مدیریت سبز جهت نیل به وضعیت سبز که یکی از مصادیق آن مصرف بهینه انرژی می باشد اهتمام نمایند.
مدیریت سبز و سبز شدن به آن سادگی و سهولتی که تصور می‌شود نیست. درحالی‌که به فکر محیط‌زیست بودن بسیار سود و فایده دارد، سبز شدن واقعی دردسرها و سختی‌هایی هم به همراه دارد.
مفهوم مدیریت سبز
مدیریت سبز یک مفهوم آکادمیک به‌شمار می‌آید. در همین راستا کارهای پژوهشی و علمی زیادی برای تبیین این مفهوم تازه مدیریتی انجام گرفته است. اگرچه هنوز ترس‌هایی برای عملیاتی شدن این نوع مدیریت وجود دارد، اما دستاوردهای خوبی هم داشته است.
باید توجه داشت که این مدیریت یک سبک تازه در مدیریت کسب‌و‌کار نیست بلکه یک ساختار یا به عبارت دقیق‌تر یک فرآیند ساختاری کسب‌و‌کار است. به سخن دیگر، مدیریت سبز روش‌های ایجاد سود و منفعت را تولید می‌کند.
مدیریت سبز را می‌توان در سه بخش تعریف کرد: ساختمان سبز، انرژی سبز و پسماند سبز. درواقع مدیریت سبز نوعی بازنگری فکری در کار نهادها و سازمان‌های گوناگون با احترام به محیط‌زیست است.
تعاریف مدیریت سبز
تشکلی است از مسئول و اعضاء کار گروه تخصصی مدیریت سبز که در دستگاه های اجرائی، ادارات، شرکت های دولتی، سازمان های دولتی و … از افراد آگاه به اصول پایه زیست محیطی و با هدف نظارت بر صرفه جویی، بهینه سازی وکاهش مصارف روزمره زیر نظر بالاترین مقام اجرائی سازمان تعیین می شوند.
مرکز سبز در هر شهر یا استان توسط مسئولین ذیربط شهرداری ایجاد می گردد تا کلیه کالاهای تفکیک شده از مبداء از طریق اطاق های سبز به این مراکز جهت بازیافت و استفاده مجدد منتقل گردد.
قفسه ای است با فضا های بسته و مشخص جهت نگهداری مواد تفکیک شده توسط کارکنان، که در مسیرهای پر تردد ساختمانهای اداری و مطابق دستورالعملهای ارائه شده تحت نظارت “گروه سبز” ایجاد می گردد. مواد و کالاهای تفکیک شده از این ایستگاهها توسط نظافتچی یا مسئول آبدارخانه سازمانها و مراکز مورد نظر به ” اطاق سبز ” منتقل خواهد شد.
یک فضای سبز در داخل محوطه وزارتخانه ها یا سازمانها و مراکز مورد نظر ایجاد می گردد. درون این اطاقها کانتینرهایی مشخص وجود دارد که کلیه مواد وکالاهای تفکیک شده از زیستگاه های سبز به این کانتینرها منتقل شده و سپس از این اطاقها به مراکز سبز در هر شهر ( و یا مسئولین ذیربط شهرداری تحویل می گردد.
مدیریت سبز از کجا شروع شد؟
نخستین تلاش‌ها برای حفاظت از محیط زیست به اواسط دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد. این جنبش‌ها و تلاش‌ها در دهه‌های بعدی چه از بعد عمومی و چه از بعد دولتی سرعت فزاینده‌ای یافت. درواقع این مدیریت تنها راه‌حلی بود که پیش روی نهادهای گوناگون برای مبارزه با بیماری‌های زیست‌محیطی قرار داشت.
مشتری‌های مدیریت سبز چه کسانی هستند؟
از مشتری‌های اجرای این نوع مدیریت آمار دقیقی در دست نیست، اما آنچه مسلم است اینکه تعداد متقاضیان استفاده از این نوع مدیریت رو به افزایش است. از گوگل و سونی می‌توان به‌عنوان شرکت‌هایی نام برد که مدیریت سبز در آنها پیاده شده است.
مدیریت سبز چه دستاوردهایی برای شرکتهای گوناگون دارد؟
جدا از فایده ذاتی مراقبت از محیط زیست، بزرگ‌ترین لطف این مدیریت به شرکتهای بزرگ این است که نام و برند آنها را در میان عامه مردم مقبول‌تر از پیش کرده است.
به‌طورکلی مزایای این مدیریت را می‌توان در سه بخش دید: منافع زیست‌محیطی، اثرات مثبت اقتصادی و وجه اجتماعی. در واقع شرکت‌ها، سازمانها و نهادهایی که تن به اجرای مدیریت سبز می‌دهند می‌توانند از صرفه‌جویی‌های اقتصادی، خدمت به محیط‌زیست و داشتن وجه اجتماعی لذت ببرند.
براساس یک گزارش، شرکت‌هایی که استانداردهای محکم‌تری در زمینه مدیریت سبز دارند، کارکنانشان از روحیه بالاتری برخوردارند. از طرفی شرکتهای هوادار این مدیریت توانسته‌اند در هزینه‌هایشان صرفه‌جویی کنند. استارباکس یکی از معروف‌ترین این شرکت‌هاست که با لحاظ کردن استانداردهای مدیریت سبز توانست تا ۲۵ درصد در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کند
ابلاغ قانون “مدیریت سبز”
هیئت‌وزیران در جلسه مورخ ۹/۱۱/۱۳۹۰ بنا به پیشنهاد مشترک معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس هیات دولت و سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (۱۹۰) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
- صرفه جویی در اعتبارات هزینه ای و سرمایه ای دولت و شرکت های دولتی
- اعمال سیاست های مصرف بهینه منابع
- حفاظت از منابع پایه و محیط زیست
- اصلاح و بهبود فرایند ها و ساختار ها برای حفاظت محیط زیست ( مانند اصلاح ساختار مصرف )
- استقرار نظام مدیریت و بهره وری سبز
- اصلاح الگوی فرهنگ مصرف با فرهنگ سازی پایدار و اشاعه فرهنگ بهینه مصرف در وزارتخانه ها و دستگاههای اجرایی و نهادهای عمومی غیر دولتی
- اصلاح الگوی مصرف انرژی در ساختمان با نظارت صحیح بر طراحی، ساخت و مهندسی ساختمان
- ارتقاء بهره وری دستگاهها و شرکت های دولتی و استفاده بهتر از امکانات موجود
- رعایت الگوی مصرف و بهینه سازی مصرف سوخت، آب ، برق ، انرژی ، کاغذ ، مواد اولیه و تجهیزات در دستگاههای دولتی
- ایجاد ساز و کار اجرایی مناسب برای دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی جهت کاهش مصرف مواد و منابع پایه از محل صرفه جویی
- آموزش با فرهنگ سازی و جلب مشارکت عمومی
- افزایش منابع درآمدی دولت و شرکتهای دولتی وغیر دولتی
- اجرای سیستم ها و ابزار های مدیریت نوین و محیط زیست ( سیستم مدیریت کیفیت، سیستم مدیریت زیست محیطی، سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ، سیستم مدیریت انرژی، مدیریت بهره وری ، استاندارد ملی و …..)
- شکیل بانک اطلاعات زیست محیطی و مدیریت سبز برای اطلاع رسانی و تبادل اطلاعات و استفاده از تجارب و نوآوری در پورتال مدیریت سبز
- توجه به مدیریت زمان و استفاده بهینه از آن
- ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی و مؤسسات و نهادهای غیر عمومی غیر دولتی از طریق خود اظهاری