اعزام زائران حج تمتع کشور از سوم خردادماه آغاز می‌شود و زائران در قالب گروه‌های کاروان مدینه اول و مدینه دوم به این سفر معنوی مشرف خواهند شد. امسال نخستین حج تمتع بدون محدودیت با وجود ادامه شیوع کرونا در برخی از کشورهای جهان است. مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر عهده‌دار همه مسائل بهداشتی و درمانی زائرین ایرانی در سه کشور زیارتی عربستان، عراق و سوریه است. این مرکز با جذب و بهره‌گیری از کادر بهداشتی و درمانی مجرب کشور در سطوح مختلف با ایجاد بیمارستان و درمانگاه‌های عمومی و تخصصی در کشورهای هدف به زائرین ایرانی این کشورها خدمات بهداشتی و درمانی ارائه می‌کند.
سیدعلی مرعشی رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر در حاشیه بازدید از خبرگزاری مهر به پرسش‌های خبرنگاران درباره موضوعات مختلف در زمینه تمهیدات در نظر گرفته شده این مرکز ویژه حج تمتع توضیحاتی ارائه داد. جزئیات این مصاحبه به شرح ذیل است:
انتخاب پزشکان و کادر درمان به چه صورت بوده و چند نفر جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی ویژه حج تمتع به عربستان اعزام می‌شوند؟
انتخاب پزشکان و کادر درمان پروسه طولانی داشته و از قبل به اطلاع کادر درمان شاغل رسیده است بر اساس فراخوانی که از طریق سایت مرکز پزشکی حج و زیارت انجام گرفت ثبت نام پزشکان محقق شد و امسال ۷۰ درصد از نیروهای کادر درمان افراد باتجربه ای که پیش از این جهت ارائه خدمات به حج اعزام شده اند هستند و ۳۰ درصد نیروهای جدیدند تا برای سال بعد دارای تجربه شوند و از طرفی تیم پزشکی میانگین سنی آنها در حال افزایش است و نیاز بوده پزشکان جدیدی را امسال اعزام کنیم.
اعزام ۴۰۰ نفر از کادر بهداشت و درمان به عربستان
همچنین به طور مثال پرستاران سال اولی امسال زیر ۴۰ سال و پرستاران باتجربه زیر ۵۰ سال هستند، همچنین مجموع کادر درمان حدود ۴۰۰ نفر است که در کل ایام حج در مکه، مدینه و ایام تشریق حضور دارند. این در حالی است که سال‌های گذشته برای هر ۳۰۰ نفر زائر یک پزشک مشرف می‌شد ولی امسال طرز معاینات را تغییر دادیم تا با حداقل نیرو و بدون آسیب به خدمات، بهترین اقدامات را انجام دهیم.
حدود ۴۶۰ پزشک در انجام معاینات قبل از اعزام زائران همکاری و مشارکت داشتند و امسال بیمارستانی در محل جدید در مکه مستقر خواهیم کرد که تعداد تخت‌های آن افزایش و به ۷۰ مورد رسیده است. متخصصین نیز شامل متخصص قلب، داخلی، زنان، عفونی و رادیولوژِی و … است و در این بیمارستان CCU و بخش بستری و اورژانس زنان و مردان داریم. البته بستری‌های طولانی مدت و خدمات فوق تخصصی را از عربستان سعودی دریافت می‌کنیم.
سال هاست در مدینه بیمارستان نداریم و خدمات را از عربستان می‌گیریم البته چندین درمانگاه داریم که خدمات سرپایی را به زائران ارائه می‌دهد و به طور کلی از ۴۰ روز اقامت زائران در عربستان فقط ۵ روز به مدینه اختصاص دارد برای همین حضور تیم درمانی و امکانات در مکه مکرمه پررنگ‌تر است.
۹۱ درصد از زائران استطاعت جسمی شده‌اند
انجام معاینات پیش از اعزام زائران تقریباً رو به پایان است و ۹۱ درصد از زائران استطاعت جسمی شده اند به عبارتی از بیش از ۸۳ هزار نفر زائر، ۷۲ هزار نفر آنها تأیید صلاحیت استطاعت جسمی شأن صورت گرفته است و بقیه در جریان تأیید صلاحیت هستند. باید آزمایشات تکمیلی شأن انجام گیرد و برخی منتظر کمیسیون پزشکی هستند که حدود ۴۳۰ نفر منتظر نتیجه کمیسیون در استان‌های مختلف هستند و ممکن است برخی از آنها از اعزام به حج حذف شوند که یکی از اقوام درجه یک آنها امکان جایگزینی و مشرف شدن دارد.
بیمارانی که نمی‌توانند به حج روند
معاینات استطاعت جسمی شامل چه مواردی است؟
افرادی که دچار بیماری پیشرفته قلبی و ریوی، سرطان پیشرفته (در حال حاضر در حال درمان هستند) زنان باردار و بیماران لاعلاج و زمین گیر شده امکان اعزام به حج را نخواهند داشت و این افراد در معاینات استطاعت جسمی رد می‌شوند. البته کسانی که جراحی قلب باز طی شش ماه گذشته داشته باشند و حتی به دلیل نارسایی کلیه در حال دیالیز باشند امکان اعزام برای شأن فراهم است و این افراد به شرط ادامه درمان در عربستان که امکانش هم برایشان در نظر گرفته شده می‌توانند به حج اعزام شوند.
افزایش آمار بیماران دیالیزی در حج ۱۴۰۲
امسال آمار بیماران دیالیزی که به حج اعزام می‌شوند بیشتر از سال‌های قبل است به طوری که این تعداد امسال ۲۷ نفر هستند و طی هماهنگی با بیمارستان‌های عربستان سعودی دیالیز آنها همان تعداد مورد نیاز در ایران در عربستان صورت می‌گیرد. البته میانگین سنی زائران هم نسبت به سال ۹۸ بیشتر است و ۲۳۰۰ زائر بالای ۸۰ سال داریم که البته استطاعت جسمی آنها تأیید شده به هر حال عملیات حج سنگین است و زمان اعزام هم از خرداد صورت می‌گیرد لذا در نظر گرفتن تمهیدات حائز اهمیت خواهد بود.
سلامت زائران حج زیر ذره بین پزشکان
بیماران حج چگونه پایش سلامت می‌شوند؟
پایش سلامت زائران حج در ایران صورت می‌گیرد، پرونده الکترونیکی سلامت شأن تشکیل می‌شود و تمام داروهایی که مصرف می‌کنند، سابقه جراحی و بیماری‌هایشان در این سلامت لحاظ می‌شود و حتی درمان یا جراحی در عربستان داشته باشند در پرونده آنها ثبت خواهد شد تا در ایران پس از بازگشت بتوانند از آن بهره مند شوند. در سال ۱۴۰۱ که زائر بالای ۶۰ سال نداشتیم فقط ۳،۴ مورد جراحی باز در عربستان برای آنها انجام شدم و پیش بینی می‌کنیم امسال این آمار با توجه به افزایش سن زائران بیشتر باشد.
بیشترین بیماری زائران حج چه مواردی است؟
فشار خون و دیابت جزو بیشترین بیماری‌هایی هستند که زائران حج به آن مبتلا هستند و توصیه می‌کنیم این افراد داروهای مورد نیاز خود را به همراه داشته باشند و انسولین به تعداد مورد نیاز در وسایل شأن داشته باشند.