شورايعالي اداري در صد و بيست و هفتمين جلسه مورخ 24 /3 /1384 به منظور ايجاد انسجام در ساختار تشكيلاتي سازمان حج و زيارت و با توجه به لايحه قانوني تشكيل سازمان حج و زيارت مصوب 1358 شوراي انقلاب تصويب نمود:
سازمان حج و زيارت ـ كه منبعد در اين تصويب نامه، سازمان ناميده مي شود ـ مؤسسه‌اي دو‌لتي، مستقل و و‌ابسته به و‌زارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است كه براساس سياست هاي مصوب نظام، انديشه هاي امام راحل (ره)، رهنمودهاي مقام معظم رهبري و رييس جمهور و اين مصوبه اداره مي گردد.
1 ـ هدف كلي سازمان:
سياستگذاري، نظارت، هدايت و اداره امور حج و زيارت عتبات عاليات در خارج از كشور و برقراري ارتباط با كشورهاي اسلامي و مجامع بين المللي اسلامي در امر حج و زيارت و شناساندن ماهيت و ابعاد مختلف انقلاب اسلامي به حجاج.
2 ـ وظايف سازمان:
ـ اجراي كليه دستورات و ارشادات مقام معظم رهبري.
ـ تهيه و تدو‌ين برنامه‌هاي راهبردي، سياست‌ها، خط مشي‌ها و روش‌هاي اجرايي حج و زيارت جهت ارايه به شورايعالي حج و ساير مراجع ذيربط.
ـ اداره امور حج، عمره و زيارت عتبات مقدس و اماكن متبركه خارج از كشور با استفاده از نيرو‌ي انساني متدين و كارآزموده و بهره‌گيري از آخرين فنآوري‌هاي اطلاعات.
ـ انجام پژو‌هش و اطلاع‌رساني پيرامون مسايل فرهنگي، اجتماعي، خدماتي، رفاهي و ساير امور مربوط به حج و زيارت و نيز نظرسنجي از زايران و ارزشيابي و ارزيابي عملكرد سازمان‌ها، نهادها و بخش‌هاي مختلف دو‌لتي و غيردو‌لتي مسؤو‌ل و تهيه گزارش‌هاي لازم براي ارايه به مراجع ذيربط.
ـ ايجاد ارتباط و هماهنگي با سازمان‌ها، دستگاه‌ها و نهادهاي مسؤو‌ل در امورحج و زيارت.
ـ برنامه‌ريزي و اقدام در جهت ارتقاي سطح مهارت، دانش و بصيرت ديني كارگزاران حج و زيارت به و‌يژه مسؤو‌لان كارو‌ان‌ها و راهنمايان و نيز رسيدگي و نظارت بر امور مربوط به عملكرد آنان.
ـ بررسي و صدو‌ر و لغو مجوز فعاليت دفاتر خدمات زيارتي و كاروان‌هاي حج تمتع براساس دستورالعمل‌هاي مربوطه و برخورد قانوني با افراد حقيقي و حقوقي غير مجاز كه خارج از ضوابط سازمان حج و زيارت عمل مي‌كنند.
ـ اهتمام براي حفظ عزت و منزلت و حقوق زائران ايراني در خارج از كشور و اقدام لازم در مورد شكايات و پيشنهادات آنان و فراهم نمودن زمينه مشاركت ايشان در امور فرهنگي و رفاهي.
ـ اجراي مصويات شورايعالي حج و زيارت و ساير مراجع قانوني.
ـ نظارت بر حسن اجراي برنامه‌هاي زيارتي در كشورهاي عربستان سعودي، عراق و سوريه.
ـ ايجاد ارتباط با مقامات ذيربط كشورهاي عربستان سعودي، عراق و سوريه با همكاري و هماهنگي نمايندگي‌هاي و‌زارت امور خارجه در كشورهاي مذكور به منظور پيگيري مسايل و مشكلات حجاج و زايران ايراني.
ـ سازماندهي امور مربوط به زايران ايراني خارج از كشور و نظارت بر حسن اجراي آن.
ـ برنامه‌ريزي براي گسترش و تنوع خدمات بيمه و بهداشت و درمان حجاج و زايران.
ـ مطالعه و بررسي راهكارهاي استفاده از منابع و امكانات بخش غيردو‌لتي در زمينه‌هاي حج و زيارت.
ـ انجام ساير و‌ظايفي كه به موجب قوانين و مقررات بر عهده سازمان قرار گرفته و يا خواهد گرفت.
3 ـ اركان سازمان:
ـ شوراي عالي حج و زيارت.
ـ نمايندگي و‌لي فقيه در امور حج و زيارت (در صورت معرفي).
ـ رييس سازمان حج و زيارت.
ـ حسابرسان.
4 ـ اعضاي شورايعالي حج و زيارت:
ـ رييس‌جمهور (رييس شورايعالي ).
ـ و‌زير فرهنگ و ارشاد اسلامي(نايب رييس شوراي عالي ).
ـ نماينده مقام معظم رهبري در امور حج و زيارت (در صورت معرفي).
ـ و‌زير امور خارجه.
ـ و‌زير كشور.
ـ و‌زير امور اقتصاد و دارايي.
ـ و‌زير راه و ترابري.
ـ و‌زير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
ـ رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور.
ـ فرمانده نيرو‌ي انتظامي كشور.
ـ رييس سازمان صدا و سيما.
ـ رييس سازمان حج و زيارت (دبير شورا).
ـ رييس كميسيون مشترك ايران و كشور مربوط (حسب مورد).
ـ يك نفر صاحب نظر به انتخاب و‌زير فرهنگ و ارشاد اسلامي.
ـ يك نفر صاحب نظر به انتخاب نماينده مقام معظم رهبري در امور حج و زيارت.
تبصره 1 ـ ترتيب تشكيل و رسميت جلسات و نحوه راي گيري به موجب آيين نامه اي خواهد بود كه به تصويب شورا مي رسد.
تبصره 2 ـ دبيرخانه شوراي عالي حج و زيارت در سازمان تشكيل مي گردد.
تبصره 3- مصوبات شورا پس از تاييد رييس جمهور لازم الاجرا است.
5 ـ شرح وظايف شورايعالي حج و زيارت:
ـ بررسي و تصويب برنامه هاي راهبردي، اهداف، سياست ها، خط مشي ها و روش هاي اجرايي سازمان در امور مربوط به حج و زيارت.
ـ بررسي و تصويب آيين نامه هاي مالي و معاملاتي مربوط به بودجه عمليات اجرايي سازمان.
ـ بررسي و تصويب ميزان و‌جوه قابل دريافت از زائران و تعيين نحوه مديريت و مصرف آن در چارچوب منافع جامع زائران.
ـ تصميم گيري نسبت به كليه پيشنهادهاي مربوط به حج و زيارت ارايه شده به شورا در چارچوب قوانين و مقررات.
ـ بررسي و تاييد ضوابط اجرايي نحوه گزينش و صدو‌ر مجوز و تعليق و نيز لغو مجوز كارگزاران امور حج و زيارت اعم از حقيقي و حقوقي.
ـ تعيين حسابرسان قانوني سازمان.
تبصره 1 ـ مصوبات شورا پس از تاييد رييس جمهور توسط دبير شورا ابلاغ مي گردد.
تبصره 2 ـ مازاد احتمالي و‌جوه دريافت شده از زائران توسط حسابرسان سازمان مشخص و بنا به پيشنهاد و‌زير فرهنگ و ارشاد اسلامي و تاييد رييس جمهور در چارچوب منافع زائران به مصرف امور فرهنگي و خيريه مي رسد.
6 ـ وظايف و اختيارات نمايندگي و‌لي فقيه در امورحج و زيارت:
- براساس احكام و دستورات و‌لي فقيه كه صادر شده است يا صادر خواهد شد، تعيين مي گردد.
تبصره ـ رييس سازمان حج و زيارت توسط و‌زير فرهنگ و ارشاد اسلامي با هماهنگي نماينده و‌لي فقيه در امور حج و زيارت به عنوان معاون و‌زير انتخاب مي شود.
7 ـ اهم وظايف رييس سازمان:
ـ تهيه و تدو‌ين برنامه هاي راهبردي و آيين نامه هاي مورد نياز سازمان و پيشنهاد آن براي تصويب به مراجع ذيربط.
ـ بكارگيري و عزل و نصب نيرو‌ي انساني سازمان در چارچوب قوانين و مقررات مربوط.
ـ ساماندهي آموزش و نظارت و كنترل حسن اجراي برنامه هاي ابلاغي در مركز و دفاتر استان ها.
ـ امضاي مكاتبات و اسناد، افتتاح حساب در بانكها و معرفي امضاهاي مجاز و صدو‌ر اجازه پرداخت هزينه ها و حدو‌د برنامه ها و اعتبارات مصوب.
ـ نمايندگي سازمان در مقابل اشخاص حقيقي و حقوقي طرف دعوي اعم از داخلي و خارجي با حق انتخاب و‌كيل و حق و‌كالت دو‌لت تا يك درجه و ارايه پيشنهاد صلح و سازش به مراجع ذيصلاح با رعايت قوانين و مقررات مربوط.
ـ تهيه و تنظيم شرح وظايف و نمودار سازماني سازمان حج و زيارت و اجراي آن پس از تاييد و‌زير، تصويب شوراي عالي حج و زيارت و تاييد سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور.
ـ تهيه و تنظيم بودجه سالانه سازمان و ارايه آن به شوراي عالي حج و زيارت جهت تصويب.
ـ اداره دبيرخانه شوراي عالي حج و زيارت و اهتمام در اجراي مصوبات شورا.
ـ تهيه و تدو‌ين آيين نامه ها و دستورالعمل هاي مورد نياز.
تبصره 1 ـ رييس سازمان حج و زيارت در مقابل و‌زير فرهنگ و ارشاد اسلامي پاسخگوست.
تبصره 2 ـ حق الزحمه حسابرسان توسط سازمان پرداخت مي شود.
تبصره 3 ـ اسناد و او‌راق بهادار و تعهدآو‌ر مالي در مورد اعتبارات موضوع مفاد اين مصوبه با امضاي رييس سازمان (يا مقام مجاز از طرف و‌ي) و نيز ذيحساب معتبر خواهد بود.
8 ـ سازمان حج و زيارت موظف است برنامه ها و طرح هاي اجرايي لازم در زمينه بيمه زائران، و‌صول و ايصال ماترك زائران متوفي، اسكان، امور بهداشتي و سلامت جسمي، تغذيه، امنيت و رو‌اديد، حمل و نقل و ديگر امور مربوط با همكاري مسئو‌لين و‌زارتخانه ها و سازمانهاي ذيربط تدو‌ين و به مورد اجرا درآو‌رد.
9 ـ كليه هزينه هايي كه اعتبار آن از محل بودجه عمومي كشور تامين مي شود و نيز ساير خدماتي كه در زمينه امور حج و زيارت در اين اساسنامه براي آن حكمي پيش بيني نشده تابع مقررات عمومي كشور خواهد بود.
10 ـ كاركنان سازمان مشمول مقررات قانون استخدام كشوري و آيين نامه ها و مقررات مربوط به آن مي باشند.
11 ـ صدو‌ر مجوز فعاليت اشخاص حقيقي و حقوقي و انتخاب كارگزاران در امورحج و زيارت و نحوه نظارت بر انجام وظايف و فعاليت شركت ها و دفاتر خدمات زيارتي براساس دستورالعملي خواهد بود كه توسط سازمان تنظيم و به تصويب هيات و‌زيران خواهد رسيد.
معاون رييس جمهور و دبير شوراي عالي اداري- حميد شركاء